Wijs leiderschap

Wijs leiderschap was het thema van de retraite die werd gehouden in de Sint Adelbert abdij in Egmond Binnen. Onder leiding van Huib Klamer zijn 5 collega deelnemers en ik aan de slag gegaan met dit lastige thema. 2 ½  dag retraite betekent ook meelopen in het ritme van de monniken. Zo ook dagelijks alle getijden (kerkdiensten). Dat waren er deze keer 5 per dag. Voor ons een onderbreking en wennen. Voor de monniken een dagelijkse structuur. Daarnaast was het programma vooral erg intensief. We hebben onder andere een tekst van Benedictus (hst. 64) en een aantal passages uit Merkstenen, het dagboek van Dag Hammarskjöld behandeld. Door middel van een van Huib geleerde techniek (voor de ervaring deskundigen de Lectio Divina) ontleedt je een tekst en pakt de woorden/zinnen eruit die je aanspreken. Vervolgens ga je kijken wat het voor je betekent en wat je inspireert.

3 dagen lang mooie en diepgaande gesprekken, afgewisseld met stilte. Stilte blijft erg mooi om te ervaren. Want wanneer is het tegenwoordig stil? Daarnaast ook bijvoorbeeld een gesprek met de abt waar hij een aantal persoonlijke vragen over leiderschap en wijsheid beantwoordde. Dat deed hij met veel wijsheid en humor. Alles bij elkaar was het weer een bijzondere ervaring. Zeker ook omdat je los getrokken wordt van alle dagelijkse beslommeringen. Ondanks dat het hard werken is, ervaar ik dat als luxe.

Dan komt uiteindelijk de vraag: waar sta ik? Ben ik een wijs leider? Het antwoord is simpel: nee. Ik doe wel een poging en ik ben er actief mee bezig. Gelukkig beaamde de abt dat hij zijn best doet en toch genoeg fouten maakt.

Want alleen al de vraag wat is Wijsheid? Daar komen zoveel aspecten bij kijken. Vragen over onderscheiding, visie, wijs-zijn, het omgaan met mensen en het zorgen voor jezelf. Zoveel om over na te denken. Om er 1 uit te halen. Welke eigenschappen komen er kijken bij het Wijs zijn? Een wijs leider is bedachtzaam, empathies, kan binden en verbinden, heeft moed, is authentiek en integer. Allemaal zaken waar ik in mijn handelen aan denk. Maar pas ik ze constant toe? Het antwoord is ronduit Nee. Dus ik heb voor wijsheid nog een lange weg te gaan. Dat wist mijn familie trouwens ook al voordat ik ging.

Dan het leiderschap volgens de regel van Benedictus. Deze regel is uit de 6e eeuw en de basis voor succes boeken als Good to Great van Collins. Ook hier weer een aantal eigenschappen van een leider volgens Benedictus. Een leider is:

  • Bewust van zijn rentmeesterschap
  • Dient in plaats van heersen
  • Bezit oude én nieuwe kennis
  • Is onbaatzuchtig, matig en barmhartig
  • Haat het kwaad en heeft de broeders lief
  • Gaat omzichtig te werk als er maatregelen getroffen moeten worden
  • Is niet gejaagd of angstig, niet overdreven of koppig, niet jaloers of te achterdochtig
  • Geeft omzichtig en bezonnen zijn bevelen
  • Toont matigheid en heeft maatgevoel

Dit lijkt een lijst met ouderwetse eigenschappen. Maar lees hem nog eens en vertaal ze naar het heden. Dan zijn ze erg actueel. In ieder geval voor mij. Natuurlijk moet alles weer enorm verbeterd worden.

En dan kom je thuis!

Waarbij meteen de volgende vragen gesteld worden: Was het wel toegevoegde waarde? Heb je er ook echt iets aan? Hele simpele vragen, maar wel cruciale. Want een training volgen is leuk, maar wat ga je ermee doen. Dat is toch altijd de hamvraag? Mijn eerste gedachte was: daar heb je ze weer, je hebt niets mee want het is voor jou te zweverig. Maar is dat zo? Want het is toch 3 dagen en wat ga ik ermee doen? Ben ik een voorbeeld en hoe staat dat tegenover het feit dat ik niet graag operationeel leiding geef. Is mijn doel wel zo helder voor iedereen en krijg ik anderen daarin mee? Laat ik niet teveel dingen gebeuren zonder dat ik daar echt op stuur of er controle op houd? Geef ik altijd wel het beste van mezelf? Kortom, weer een hoop vragen.

Nadat ik gisteren vol enthousiasme met mijn blog was begonnen, wist ik dat het geen compleet verhaal zou zijn. Tenminste niet zonder de aanvulling van toen ik thuis kwam. Want wat we gedaan hebben, klopt allemaal en was erg waardevol. Maar zonder de toevoeging van de vragen thuis, zou de blog niet af zijn. Want waarom trek ik me de opmerkingen aan? Gelukkig heb ik door de jaren heen geleerd om het naderhand te bespreken en dan komen we ook tot elkaar. Mijn eerste gedachte was wel: ik kom met veel energie thuis en dat positieve gevoel wordt meteen de kop ingedrukt. Nadat we het besproken hadden, was dat negatieve gevoel weg en dacht ik bij mezelf: Wat heb ik een geluk om met iemand getrouwd te zijn die zo’n retraite niet eens nodig heeft en mij regelmatig een spiegel voorhoudt.

Eigenlijk ook humor en voor mij ideaal. Want ik kan me blijven ontwikkelen en heb ik mijn eigen wijze leider gewoon thuis!